[Zakorkowani] Koreańska opieka medyczna

„W Seulu funkcjonuje kilka wielkich szpitali. Najlepsze to placówki uniwersyteckie, z których każda przoduje w jakiejś konkretnej dziedzinie medycyny. Podobnie jak same uniwersytety, szpitale te to bezustannie rozprzestrzeniające się monstra gmaszysk, które swoją przytłaczającą strukturą i rozmiarem konfundują co poważniej chorych pacjentów. Wrażenie matni, kolejki i dosyć taśmowe podejście do zabiegów (wszystko załatwia się w trybie beztchowym „ppalli, ppalli” – „szybko, szybko”) odstraszają tych o słabszych nerwach. Ze szpitalami ogólnymi konkurują więc małe, specjalistyczne kliniki (ginekologia, dentystyka, dermatologia, kosmetyka plastyczna, choroby wewnętrzne, ortopedia, itd.), niekoniecznie droższe, usytuowane zazwyczaj na jednym lub dwóch piętrach ponuro wyglądających, kwadratowych budynków. Znajdzie się tam miejsce na przytulną recepcję, gabinet przyjęć, salkę operacyjną i kilka pokoi z łóżkami. Wszystkie potrzebne badania specjalistyczne, jak na przykład rezonans magnetyczny lub zdjęcia rentgenowskie, wykonuje się jednak w szpitalach ogólnych. Tam też odwozi się pacjenta w przypadku komplikacji. Wśród tego najbardziej zelektronizowanego i internetowo najaktywniejszego społeczeństwa na świecie opinie o klinikach rozchodzą się z porażającą szybkością błyskawicy. Wybór kilku najbardziej rekomendowanych jest dosyć prosty” (...)

„Bałam się. Nie mogłam przecież wiedzieć, jak bardzo moje życie będzie musiało się zmienić. Wszystko „po” było wielkim znakiem zapytania. Zdawałam sobie sprawę z dosyć brawurowego podejścia koreańskich lekarzy do pacjentów (pierwszy raz, kiedy wzięłam przepisane pigułki na grypę to przez kilka godzin byłam w stanie wpatrywać się jedynie bez ruchu w sufitowe majaki). Czułam się sama jak palec bez rodziny, z kilkoma zaledwie przyjaciółmi przy moim boku. Przerażały mnie opowieści o koreańskich pielęgniarkach, których jedynym obowiązkiem jest zmiana kroplówki i opatrunku, podawanie leków i wykonywanie zastrzyków – dlatego przy łóżku pacjenta zamontowana jest niziutka prycza dla kogoś bliskiego,kto zajmie się mało atrakcyjną zawartością szpitalnej kaczki, spoconym ciałem kuracjusza i jego brudnymi włosami.” (...)

„Na kilka minut przed operacją wprowadzono mnie na pogawędkę do gabinetu doktora. Z prostego zabiegu operacja zmieniła się w wyzwanie z szeregiem możliwych komplikacji. Lekarz pokazał mi zdjęcia rozpłatanych kolan, dziur w kościach, śrub i mięśni. Prawdopodobieństwo sukcesu – 70-80%. Zrobiło mi się słabo. Gdybym stała to ugięłyby się pode mną nogi – na szczęście siedziałam już w pasiastej, przepastnej piżamie na wózku inwalidzkim. Zacisnęłam zęby tak, żeby nie rozpuścić się jak płatki śniegu na języku i żeby stojąca za mną mama nie zorientowała się, o czym peroruje mój przyszły „oprawca”. Drogi na rzeź nie pamiętam. W malutkiej sali operacyjnej zaaplikowano mi w kręgosłup zastrzyk ze środkiem znieczulającym. Starałam się zachować spokój, oddychając głęboko i opróżniając umysł z wszelkich myśli. Ogarnęła mnie apatia – właściwie to odczuwałam już tylko bierne przyzwolenie na kolejne epizody ze scenariusza mojego życia. Na drobniutkie kawałeczki rozbiło mnie dopiero przywiązywanie klatki piersiowej, rąk i lewej nogi do stołu tak, żeby pozostały nieruchome podczas operacji. Tego się nie spodziewałam. Ciurkiem polały się łzy. Wsłuchiwałam się w dźwięk czytnika rytmu mojego serca, skupiając się na stopniowo zanikającym, chłodnym dotyku wacika z jodyną, którym obsmarowywała moją nogę pielęgniarka. Operacja zamiast półtorej trwała cztery godziny. Górna część mojego ciała co chwila ruszała się pod wpływem piłowania, nastawiania i innych tajemniczych czynności, które dokonywały się za zielonym parawanem. Mdliło mnie na wszystkie odgłosy, moje demoniczne wyobrażenia o ich źródłach i z powodu bólu pleców. Przez większość czasu potrafiłam zapanować nad swoim ciałem, ale już na samym końcu chciało ono wstać i uciekać w buncie przez mentalnym jarzmem, jakie mu narzuciłam. Zaczęłam się niecierpliwić i wtedy właśnie założono mi na nos plastikową maskę. Nawet nie wiem, kiedy straciłam kontakt z rzeczywistością.” (Fragmenty z mojej książki „W Korei. Zbiór esejów 2003-2007”)

Rok 2005. Po operacji kolana
z koszem owoców od firmy. :)

To działo się dobrych kilka lat temu. Operację kolana przeszłam pomyślnie, po niej następną, jakiś czas później w koreańskich szpitalach czekało na mnie jeszcze kilka innych zabiegów. Doświadczenia mam raczej dobre mimo że za każdym razem musiałam najeść się dużo strachu – bądź to z powodu nader skąpych wyjaśnień lub zwykłego braku wyczucia lekarzy, bądź to z powodu wątpliwości co do ich kompetencji. Modus operandi w trybie „szybko, szybko” też na pewno nie sprzyjał zachowaniu gracji lub trzymaniu nerwów na wodzy. Co tu dużo mówić: Koreańczycy rzadko kiedy się ze sobą patyczkują.

Koreański system opieki zdrowotnej jest dosyć dobrze przemyślany (strukturą przypomina model kanadyjski), ale też i przyjazny pacjentowi. Każda osoba może udać się do dowolnego specjalisty bez konieczności pierwszego kontaktu z lekarzem ogólnym. Przystępność systemu powoduje, że Koreańczycy chodzą do lekarza bez większych oporów, a regularna kontrola pozwala z kolei na wczesne wykrywanie również tych groźniejszych chorób. Pacjenci w Korei nie muszą też obawiać się o jakąkolwiek biurokrację. Większość formalności jest załatwiana na linii Narodowy Fundusz Zdrowia - lekarz. 

Trzeba przyznać, że w Korei również technologia medyczna stoi na bardzo wysokim poziomie, szczególnie jeżeli chodzi o okulistykę, operacje kręgosłupa, serca, operacje plastyczne, leczenie bezpłodności, czy dentystykę. Wysokiej klasy sprzęt, ale również umiejętności lekarzy (przynajmniej tych polecanych) powodują, że turystyka medyczna to obecnie jedna z prężniej rozwijających się gałęzi koreańskiej gospodarki.

Lekarze w Korei, choć zwykle bardziej zamożni od większości społeczeństwa, nie zbijają jednak kokosów. Związane jest to z tym, że cennik usług medycznych jest ściśle regulowany przez NFZ. Lekarze mogą więć zwiększyć swoje zyski na trzy główne sposoby: 1) zbadać więcej pacjentów, 2) polecać zabiegi droższe lub takie, których NFZ nie pokrywa, 3) znaleźć inne sposoby na większy zarobek – na przykład polecanie zakupu leków w określonej aptece i otrzymywanie z tego tytułu odsetek od sprzedaży. Tego rodzaju podejście wysławiło Koreę, jako kraj, gdzie dokonuje się „pięciominutowej diagnozy”, 43% wszystkich narodzin to cesarki (wiele z nich na życzenie), a jej mieszkańcy są niezwykle uodpornieni na antybiotyki.

O tajnikach koreańskiego systemu opieki zdrowotnej opowiadam z Leszkiem Moniuszko w poniższym odcinku audycji „Zakorkowani”. Zapraszam do odsłuchania.