Przesłonięty uśmiech

Making it as a female in Korea

The speech "Making it as a female in Korea" was delivered on 20th November 2019 at Global Seoul Center during an event organized by Lean In Korea. The other two speakers included Sunyoung Kim, CEO of FourLegs Laboratory and Sarah Soo-Kyung Henriet, Founder&CEO of Soodevie. Below is the outline of the speech.

Good evening everybody. Thank you for coming to our event.

My name is Anna Sawińska and today I’ll try to convince you that I made it as a female in Korea, and if I did, you can make it as well.

At first glance the task may seem a little daunting since I’m currently unemployed and a stay-home mom.

I’m unemployed, but happily so. So happily, in fact, that I don’t even intend to get a regular job.

So how can I say that I did make it in Korea?

Well, let me tell you my story.

I came to Korea in 2002, just after the World Cup, on a scholarship from Samsung Electronics.

As a foreigner, a novelty to the rather homogeneous landscape, I was welcomed everywhere and especially by the taxi drivers.

Unfailingly, each of them grinned happily into the rear-view mirror hearing that I was Polish.

Poland lost to Korea in the World Cup 0 to 2.

For the first two years I studied at the Korea University. The plan was for me to experience the Korean culture, and acquaint myself with the language.

The following three years I spent at Samsung Electronics, where I worked for one of the oldest and most conservative B2B departments – Telecom Infrastructure.

Among us there were hardly any women: one female engineer in technical sales, and several females on commercial side; beginners like me, or secretaries.

It was tough. Not the work itself; the work was actually interesting. I was given responsibility to develop business in the Central and Eastern European countries. I traveled a lot.

What was difficult was the working environment. Constructed for the benefit of men. For men to go up the corporate ladder.

All of us, men and women, had to stay in the office till our boss, usually a man in his 50s or 60s, left for home.

And the bosses did go home very late for there was nothing interesting for them to do at home, anyway.

Usually, these were and are women who manage the household, and this is not, as we are painfully aware, specific only to Korea.

We drank a lot, and if we did it was till morning hours; such drinking was a prerequisite to build the necessary relations, naturally, among men.

Women couldn’t drink with men alone to form those necessary relations for reasons of decency. One-on-one always had to have a sexual context.

For natural reasons women couldn’t participate in certain nocturnal activities that further cemented friendships between men, either.

When the time came to visit business karaoke or similar facility, women were charitably dismissed to go home and take a rest.

Then, there was the constant tiredness the next morning since you couldn’t say “no” to someone who offered alcohol.

And those higher in hierarchy did enjoy testing your capacity to reason and behave when under the influence. It was a favorite pastime of some of them: make you drink to assess your character’s strength.

Male employees, by sheer virtue of their physical composure, were more adept at such. In most cases that was their way of spending evenings, anyway. They were salted against it all, just like kimchi is.

Among my Korean female co-workers I was rather and exception.

I’m Polish after all.

But it was a men’s world; an army-like organization where women were allowed, even welcomed, but couldn’t really “lean in” in a way that could be deemed worthwhile.

Women were merely a civilizing force for men.

Women were the unsaid excitement for alfas and an antidote for all-male boredom.

Women, in addition to their official assignments, were a lending hand for all that was mundane.

Like buying rings on behalf of your boss for his wife's birthday, while your male co-workers contributed to the his PhD dissertation.

At some point, I had enough. I didn’t have life, I was putting my health at stake, and I realized I couldn’t possibly have a meaningful career.

I moved to Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering (DSME) where I stayed for much longer.

My boss there was nothing short of visionary, the job was as far from routine as it could get,  with hardly any after-work company dinner or drinking.

At the end of my first M&A I was supposed to be dispatched to the newly acquired company in the US as an expat.

But the newly appointed CEO of the acquired company, a Korean executive of DSME who had nothing to do with the project so far, stated that as a foreigner I would not be able to represent the interests of a Korean company when abroad.

That, by being a Westerner, a white person, I would have more in common with Americans rather than Koreans, and so my true allegiance would always be in question.

To him I was a vulnerability, not an asset.  

And then there was the question of my Korean husband. How can he possibly allow his wife to go? How can he possibly leave his job and follow me?

To the executive I was nothing but a risk of flight he just wouldn’t have.

Thank you for your understanding.

At my second acquisition the situation repeated itself. My team member, a friend, a male friend, was dispatched to Canada, and I stayed behind.

He later quit, changed his nationality to Canadian and now lives happily with his wife and three children somewhere among the North American woods.

The two projects took three years of my life. They were the initial steps to implement a larger corporate strategy: the development of new green energy business area, a future growth engine for the company.

I developed a couple of more projects but, needless to say, I wasn’t dispatched anywhere for longer than two months.

At that point I had many questions, including that of my allegiance. But the question of promotion and motherhood tipped the black bitterness.

When my first promotion to senior manager was due, I was explained in very rational terms that there’s only a limited number of promotions each year, and that the promotion needs to go to those who really need them.

To those who have children and are family breadwinners. In one word: to men.

Thank you for your understanding.

All along I was, indeed, constantly asked about my own maternity plans. I was years into my marriage and childless.

What was wrong with me? Did I have a medical issue, perhaps?

At that time I didn’t have a plan to have children, and so I was reverting to the personal questions with jokes.

Once I told a high-level executive that I was too busy working for him to squeeze “out” and “in” a child. That was one of those jokes that didn’t mean to be ones exactly.

To which he asked whether I really couldn’t manage five minutes to spare with my husband in bed.

When I finally decided to become a mother, and after a year of trying I got pregnant, everybody was thrilled.

But, naturally, being pregnant and on the way out for my maternity leave, I wasn’t considered for the promotion the second year, either.

At the end of my generous maternity leave I was more than welcome to come back to work. It was my legal right after all.

However, I was offered a position at our shipyard in Okpo, Geoje Island, about 330km from Seoul.

Interestingly enough, at that time, nobody asked about my husband’s possible permission to move so far away, or whether he would possibly be willing to follow me.

It was not only me. Quite a few of my female co-workers, usually manager level and mothers like me, were done away with in this manner.

Before becoming mothers we were not fulfilling our duty towards society. There was something whimsical about us; we couldn’t be trusted.

After becoming mothers we were of no use to the company anymore. Company couldn’t possibly be our priority; with children on our lap we wouldn’t be able to sacrifice for it.

Either way we stood at the lost position by the very virtue of being born as women.

I had no choice but to quit.

I was disillusioned. I vouched to never work for a Korean company again.

Instead, I chose temporary assignments at the Delegation of the European Union. The last one I completed in October this year.

But, in all truth, I didn’t need all this bitter experience to know what the world was.

I’ve always known it’s the world devised in most part by men and imagined for men, and men only. It’s a brutal but historical fact.

So all along, I had a plan B.

Writing has always been my thing. Since childhood I ferociously wrote: if not in my secret, but not-so-secret diaries, if not for youth’s magazines, if not for competitions or beloved Polish language classes, then I carved words across my mind without realizing what I was actually doing.

I started a blog about Korea already in 2002. I described my Korean reality, the details of what I shared with you today, and all the travels I could borrow money for.

After some time the blog became reasonably popular in Poland. So much that I was invited on numerous occasions to write articles, comment on political, economic and social issues in the country.

I had two books about Korea published based on my personal and professional experiences.

Together with a friend, I recorded 38 episodes of a podcast about Korea.

In the meantime, to build a financial safety net and a steady flow of income, I set up a small guesthouse. For years I worked as a radio host at TBSeFM, promoting Korean traditional music.

In the end, I also became a mother, something that I was initially really afraid of. Something that I feared would hamper my so called “career”.

In the rat’s race, I was made to believe that I didn’t even like children.

I couldn’t have made a better decision in my life. Becoming a mother made everything even more straightforward; my priorities were finally firm and in order.

In the end, they were right. No company can ever become a priority in my life. I can never sacrifice myself for a corporate dream.

But it isn’t so because motherhood made me so.

It is so because I have other dreams.

It is so because I can contribute somewhere else in a more truthful way.

I’m currently working on my first literary novel. It’s about a young woman, born in the US to a pansori master singer, who’s returning to Korea with her mother’s ashes to find her father. The book is about us, about women.

I’ve just had another book about Korea contracted. It’s also about us, about women; about what we have to make jokes to every single day.

I am also raising a brand-new human being, my son Ethan. I raise him to be a searching man, a man who can stand for what is right.

Hopefully, a man that can play an active role in the upcoming societal change.

I learnt that there’s no such need as the need to catch up with men.

What’s needed is the need to know yourself to the very marrow of your bone, however painful that knowledge may turn out to be.

And then act upon it with all the courage and in a disciplined way.

I found my niche in this men-made and for men made world, and I used that world to advance my own cause.

This is how I made it in Korea.

This is how I have made it so far in this world as a female.

Thank you.

Szef

Co tu dużo ukrywać – potrafił być nie do zniesienia. Pojawiał się niezapowiedziany, zawracał głowę niedorzecznymi wywodami i mydleniem oczu. Czasem wsłuchując się jednym uchem w jego wynurzenia, drugim zupełnie odpływałam i w czasie, kiedy nic lepszego nie miałam akurat do roboty, były to całkiem przyjemne chwile relaksu - szczególnie jeżeli związane były z filiżanką cappuccino. Swoją obecność potrafił zaznaczać jednak bardziej dosadnie. Całej grupie projektowej gotowało się w środku na jego weekendowe listy adresowane do wszystkich na wyższym szczeblu, nawet do samego CEO (w koreańskich jaebolach, w których pracują dziesiątki tysięcy ludzi to raczej nie do pomyślenia!). Musieliśmy wtedy tłumaczyć, przygotowywać raporty i nadstawiać karku w obliczu uzasadnionego oburzenia adresatów wiadomości. Przecież to my byliśmy odpowiedzialni za zarządzanie projektem, co również oznaczało konieczność kontroli takich osób jak pan Lee Seh Jung (이세중).

Kilka z jego emaili zachowałam. W jednym z nich z iście poetyckim zacięciem uzmysławia całemu zarządowi, że projekt nad którym właśnie pracujemy zagwarantuje firmie świetlaną przyszłość. Wszystko inne można porzucić już teraz. Cytaty ze specjalistycznych czasopism okraszone chińskimi przysłowiami (w oryginale, a jakże!), metaforami, podkreśleniami, wykrzyknikami i tak kwiecistym stylem, że człowiekowi przychodziły na myśl propagandowe metody państw totalitarnych. Chyba ani razu tego rodzaju czarowania rzeczywistości nie byłam w stanie przeczytać do samego końca. Inny email to ten, w którym skarżył się na nas, ponownie do samego CEO, że działamy na szkodę firmy - nie chcieliśmy zrobić czegoś po jego myśli i bardzo się za to na nas obruszył. Nieważne, że już od wielu lat nie był pracownikiem firmy, a jego rola w projekcie polegała jedynie na pośrednictwie / doradztwie. Nieźle się nam wtedy dostało, choć nie z powodu „podkopywania przyszłości firmy” a znowu za to, że tego rodzaju wyskoków nie byliśmy w stanie kontrolować. Skończyło się na telefonicznych wyzwiskach – głos pana Lee dochodzący ze słuchawki można było usłyszeć na odległość...

Koniec końców wszystko mu wybaczaliśmy. Był to człowiek starszej daty, dawny pracownik wyższego szczebla, który wiele w osobistym i zawodowym życiu doświadczył. Na spotkaniach technicznych, w których uczestniczyła większa grupa, najczęściej zasypiał i w tych momentach jego twarz jeszcze bardziej przypominała buldoga – patrząc na niego nie można było nie odczuwać pewnego rodzaju tkliwości. Po jakimś czasie wybudzał się, słuchał przez chwilę toku dyskusji, po czym wychodził na środek pokoju, brał flamaster w rękę i zaczynał swoją przemowę, najczęściej z tematem mającą niewiele wspólnego. Na tablicy powstawało wtedy wiele kółek i kwadratów. W sytuacjach, kiedy trudno było o porozumienie lub dyskusja zaczynała wymykać się spod kontroli potrafił użyć swojego tubalnego głosu oraz talentu aktorskiego, żeby wstrząsnąć obecnymi – cała dramaturgia w jego wykonaniu była tak absurdalna, że zebrani bezwiednie wychodzili ze swoich okopów, dawali sobie samym przez chwilę odsapnąć i siłą rzeczy spoglądali na całą sytuację z pewnego dystansu. Zazwyczaj w takich momentach ktoś musiał pana Lee hamować, bo mogłoby się skończyć na rozdzieraniu szat lub eksplozji uczuć godnej heroin koreańskich oper mydlanych. Z panem Lee spotkania zawsze nabierały rumieńców.

Kolacje biznesowe w jego towarzystwie również charakteryzowały się pewnym kolorytem. Opowiadał nie tylko o swoich doświadczeniach zawodowych, ale też i o „znajomościach” bardziej osobistej natury – prawdopodobnie przesadzał, kiedy po kilku kieliszkach wina określał siebie samego jako marynarza, na którego w każdym porcie czeka kobieta, ale i tak wielu z naszych partnerów na te rewelacje bezwiednie podnosiło brew. Też i na inne jego opinie, charakterystyczne dla starszego pokolenia w Korei... 

Wołałam na niego sajagnim (사장님) – „szefie”. Chyba podobało mu się to. Mimo całego swojego specyficznego usposobienia był dla mnie jednym z najważniejszych Koreańczyków, jakich na swojej drodze spotkałam. Od samego początku naszej znajomości traktował mnie poważnie - nie przez pryzmat mojej narodowości, pochodzenia, płci, wieku, czy doświadczenia, a w Korei (i w ogóle chyba) to ewenement. Od samego początku szanował mnie bez konieczności udowadniania czegokolwiek z mojej strony, bez żadnego namacalnego powodu. Z ręką na sercu mogę powiedzieć, że nigdy mi się to z żadnym innym Koreańczykiem nie zdarzyło. Regularnie do mnie dzwonił, pytał o zdanie, umawiał na to przednie cappuccino, dyskutował jak równy z równym. Nawet przez te ostatnie miesiące, kiedy zajęta byłam pieluchami Ethana, utrzymywał kontakt. Już wtedy nie było z nim najlepiej, ale ciągle rozmawialiśmy o projekcie mimo że i ja, i on wkraczaliśmy w zupełnie inne, choć chyba najważniejsze z etapów naszych żyć. Ostatni raz zatelefonował, żeby powiedzieć mi, że w końcu zdecydował się na chemioterapię. Do szpitala został przyjęty kilka dni później. Po jakimś czasie otrzymałam z jego komórki wiadomość. Serce zabiło mi mocniej. Jego córka napisała, że zmarł.

Wcześniej, kiedy było z nim bardzo źle i wszyscy oczekiwali na najgorsze, odwiedziłam go w szpitalu. Leżał wychudzony, bo przez jakiś czas kurował się sokiem z buraków i marchwi, ledwo co mógł podnieść głowę. Miałam wrażenie, że widzimy się po raz ostatni. Pamiętam, że jego córka zszokowana była sposobem, w jaki ze sobą rozmawialiśmy, trzymając się za ręce. Mimo najczarniejszych prognoz, Szef wyrwał się z „doliny śmierci”, jak to sam określił, choć później nie był już do końca sobą – pojawiał się niespodziewanie znacznie rzadziej, jego wywody były krótsze i mniej zaangażowane, a dramaturgia mniej spektakularna. Kawy też już nie mógł pić. Może z powodu tej właśnie szpitalnej wizyty córka Szefa poprosiła mnie, żebym na wiosnę spotkała się z nią i opowiedziała jej o ojcu, jakiego znałam ja.

Siadłam więc do komputera, żeby poukładać myśli i powspominać.

Podczas pisania miałam wrażenie, że jest tuż obok. Jak zwykle odkłada filiżankę kawy i zaczyna swój wywód charakterstycznym „as you know...”, zaakcentowany lekkim zwrotem głowy w prawo. 

Bardzo chciałabym usłyszeć, co ma mi tym razem do opowiedzenia.

Szef z żoną.

Chcę do Korei

Zawsze odrabiałam swoje zadania domowe. Powiem więcej – lubiłam to. Jeszcze podczas lekcji układałam sobie w głowie plan, co mam po powrocie do domu zrobić i kiedy. Jeżeli już zdarzyło mi się, że musiałam na którejś z przerw przepisywać wszystko na kolanie, to na pewno nie czułam się z tym za dobrze. Sama nie miałam zbyt wielkich oporów, żeby swoje rozwiązania pożyczać innym, ale gdzieś w środku pałętało się we mnie uczucie, że tego rodzaju pomoc z mojej strony to tak naprawdę niedźwiedzia przysługa. Tak czy owak moje zeszyty nierzadko biegały z rąk do rąk.

Mój blog, dwie książki, audycja, podcast, fanpage, wywiady, zdjęcia – to wszystko to też taki gotowiec z życia w Korei; wszystko na niniejszej stronie logicznie posegregowane, dobrze widoczne i oprócz książek darmowe. Dla kogoś, kto chce dowiedzieć się czegoś o tym kraju cały mój 14-letni wysiłek, który włożyłam w podzielenie się własnymi doświadczeniami, wydaje mi się – dosyć nieskromnie – świetnym źródłem informacji. Czasem bardziej, czasem mniej subiektywnej, ale zawsze. Dlatego raczej frustrują / irytują mnie pytania (a otrzymuję ich kilka każdego dnia!) w stylu:

• Co mam zrobić, żeby tam zamieszkać?

• Ile kosztuje bilet do Korei?

• Jak mogę otrzymać wizę?

• Jak udało ci się przeprowadzić do Korei?

• Czy dostanę pracę?

• Czy muszę znać koreański?

• Czy wystarczy język angielski?

• Jak Koreańczycy traktują cudzoziemców?

• Czy da się tam żyć?

• itp.

Pytania same w sobie są oczywiście ważne, powiedziałabym, że nawet podstawowe. Ale w tej właśnie ich „podstawowości” upatruję poważny problem. Po pierwsze odpowiedzi na nie można znaleźć bez trudu, jeżeli nie w przygotowanych przeze mnie źródłach, to gdziekolwiek indziej w Internecie. Wystarczy tylko trochę poklikać i przestudiować temat. Jeżeli ktoś zadaje mi tak oczywiste pytania dowodzi, że nie odrobił swojego zadania domowego. A jeżeli go nie odrobił, to jakim cudem chce wyjechać do Korei? Niestety życia nie da się skopiować na kolanie, w ciągu pięciu minut, gdzieś w toalecie... Co więcej, domagając się zindywidualizowanego pakietu odpowiedzi, czy recepty na swoje własne szczęście w Korei, delikwent taki lekceważy całą moją dotychczasową pracę. Disclaimer: wróżką też nie jestem i nawet gdybym znała kogoś dokładny życiorys, nie jestem w stanie przewidzieć, czy mu/jej się tutaj powiedzie. Korea to zbyt kulturowo skomplikowany kraj, żeby móc cokolwiek pod tym wzlgędem wyrokować.

Będę jeszcze bardziej bezlitosna – z ust osób, które zrealizowały swoje marzenie o wyemigrowaniu do Korei, tak trywialne pytania nigdy nie padły. Oznacza to, że zadawanie tego rodzaju pytań i udzielanie przeze mnie na nie odpowiedzi to tylko zbędne zawracanie sobie głowy – a właściwie dwóch głów: osoby piszącej (co może ważniejsze!) i mojej (co też ważne). Wybaczam jedynie czytelnikom poniżej piętnastego roku życia, ale to i tak nie podstawówka i „ja bardzo chcę”, „to moje największe marzenie”, „kocham Koreę” nie wystarczą, żeby przejść do następnej klasy. I to bez względu na to, jak bardzo wyjątkowe i niepowtarzalne to „chcenie” nie wydawałoby się. 

Po tym zimnym prysznicu czas na kilka konstruktywnych podpowiedzi (przede wszystkim zalecam jednak szczerość wobec siebie, determinację oraz ciężką pracę!). I tak, jeżeli ktoś ma zamiar wyjechać do Korei (celowo nie używam słowa „chce”) radzę, co następuje:

1. Czytaj, czytaj, czytaj.

- Czytaj od deski do deski blogi osób, które w Korei mieszkają i dzielą się swoimi doświadczeniami (przykładowa lista po prawej stronie w zakładce „Blogi o Korei”). Proponowane minimum mojego autorstwa:

a) „Czy warto studiować koreanistykę”? – wpis na blogu

b) „Obcokrajowiec w Korei” – wpis na blogu

c) „Obcokrajowiec w Korei, cz.1” – podcast „Zakorkowani”

d) „Obcokrajowiec w Korei, cz.2” – podcast „Zakorkowani”

e) „Ślub z Koreańczykiem” – wpis na blogu

f) „W Korei i nie tylko” – zbiór esejów o Korei

g) „Za rękę z Koreańczykiem” – zbiór wywiadów z Polakami, którzy są lub byli w związku z Koreanką / Koreańczykiem.

h) cały niniejszy blog „W Korei i nie tylko”

i) wszystkie podcasty „Zakorkowanych”.

Tutaj mały spoiler:

• Nie, koreański nie wystarczy.
• Nie, angielski nie wystarczy.

- Śledź strony lub grupy tematyczne (np. Living in Seoul, Korea4expats, Western Girls Married to Korean Husbands, Only In Korea itp.). Przyjrzyj się potencjalnym sytuacjom i problemom, jakim będziesz musiał/a stawić czoła.

Kolejny spoiler:

• dla płci męskiej – nie liczcie na filigranowe, seksowne Koreanki, które w miednicowy rytm „위 아래”, będą wam przygotowywały pyszną kimchi jjigae. Nie ma bata!
• dla płci żeńskiej – nie liczcie na wypomadowanych chłopców z idealnym licem, którzy w fartuszku z serduszkiem, łypiąc na was cielęcymi oczętami będą przyrządzali pyszną kimchi jjigae. Nie ma bata i już!

- Przeglądaj koreańską prasę (np. Hankyoreh, The Korea Herald, The Korea Times, Korea Bang), żeby zrozumieć koreańskie społeczeństwo jako całość.

- Zapoznaj się ze stroną Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, koreańskiego Urzędu Imigracyjnego, Seoul Global Center itp. żeby lepiej zrozumieć prawne i inne wymogi życia w Korei.

2. Zadaj mi pytanie (po raz pierwszy)!

Tak, dopiero na tym etapie! Jeżeli po przestudiowaniu sugerowanych źródeł nasuną ci się jakieś pytania, jestem do dyspozycji – odpowiem tak solidnie, jak to będzie w mojej mocy.

3. Zacznij uczyć się języka koreańskiego.

Język koreański do najłatwiejszych nie należy, ale bez niego życie w Korei nawet nie może być, ale będzie uciążliwe. Dlatego warto nauczyć się przynajmniej podstaw – przynajmniej uprzyjemni to obcowanie z Koreańczykami. Ponadto wierzę, że nauka danego języka pozwala na „poczucie” charakteru innej kultury. Ucząc się nowego języka wzbogacasz się o nową tożsamość, więc nauka ta też raczej na marne nie pójdzie.

4. Odwiedź Koreę.

Nie ma nic bardziej wiarygodnego niż doświadczenie koreańskości na własnej skórze i wyrobienie sobie na jej temat własnego zdania. Postaraj się o wymianę studencką, rządowy grant lub po prostu spędzenie kilkunastu dni u koreańskiej rodziny. Będąc w Korei obcuj z ludźmi w różnym wieku, różnego charakteru i różnych życiorysów.

5. Zadaj mi pytanie po raz drugi!

Najlepiej przy filiżance dobrego cappuccino.

6. Odpowiedz sobie na pytanie: „dlaczego Korea?”

To jest właściwie najważniejszy krok. Trzeba przysiąść i porządnie zastanowić się, co oferuje ci Korea, a czego nie może zaoferować Polska, Wenezuela, Japonia, czy jakikolwiek inny kraj. W jaki sposób Korea pozwoli ci na realizację życiowych celów (jakie są to w ogóle cele?)? Wybór tego kraju tylko dlatego, że to ostatnimi czasy modne miejsce, czy też ze względu na zauroczenie światem przedstawionym w koreańskich dramach lub K-popie nie są powodami wystarczającymi. Prawdę mówiąc to powody najgorsze z możliwych. Na Koreę trzeba mieć konkretny pomysł, bo Korea na ciebie pomysłu raczej mieć nie będzie.

7. Podejmij decyzję i przygotuj plan.

Po analizie wszystkich za i przeciw zdecyduj, czy wyjazd do Korei to właściwe posunięcie. Jeżeli tak – zrób rozpiskę kroków, które musisz podjąć, aby osiągnąć swoje życiowe cele i przygotuj plan finansowy. 

8. Działaj.

Bądź konsekwentny/a w realizacji swojego planu, przygotuj się na walkę ze sprzecznościami losu i nigdy, ale to nigdy nie poddawaj się.

Voilà!

Fanpage "W Korei i nie tylko" - grudzień 2014

Grudzień 2014 spędziłam bardzo aktywnie. Była sztuka, około noworoczne imprezy, ale też i czas dla rodziny. Pod koniec tego miesiąca zaszłam też w ciążę z Ethanem, o czym dowiedziałam się dopiero 3 stycznia 2015. Dzięki fanpage'owi "W Korei i nie tylko" mogę zobaczyć, co robiłam jeszcze nieświadoma tego, że kształtuje się we mnie nowe życie. Zastanawiam się, jak te pierwsze tygodnie wpłynęły (bądź nie?) na mojego syna - już od początku zamartwiałam się na przykład zintensyfikowanym wtedy akurat spożyciem alkoholu. Z drugiej strony była relaksująca spa, wizyty w pełnych magii zakamarkach Korei, sztuki teatralne, moje własne występy pansori (판소리), dobre, dobre jedzonko i duuużo śniegu.

Oto, co się wtedy działo:

2 grudnia 2014

Czasem na obiad lubię zjeść kimbab. Ale nie jakiś tam najzwyklejszy tylko taki jak ten - na bazie brązowego ryżu (현미), z wysuszonymi anchois (멸치), orzechami włoskimi i migdałami. W sam raz na dzień, w którym po raz pierwszy tej zimy zaprószyło śniegiem. (-:

9 grudnia 2014

Ostatnio w National Theater of Korea miałam okazję zobaczyć wspaniałą adaptację opowieści "Chunhyangga" w reżyseri Andrei Serbana. Sztuka "다른 춘향" (czyli "Inna Chunhyang") przeszła moje najśmielsze oczekiwania: połączenie nowoczesności ze śpiewem pansori odbyło się bez najmniejszego zgrzytu, aż zapominało się o "dziwaczności" tej formy ekspresji. Mimo że historię znam dosyć dokładnie dzięki grze aktorów (tradycyjnych śpiewaków pansorii!!) jej adaptacja rozśmieszała i powodowała uścisk w gardle. Jeżeli Koreańczycy będą tak wspaniale dalej promować swoją kulturę (a pansori to przecież jej mniej zjadliwa część), to naprawdę daleko zajdą na międzynarodowej scenie artystycznej. Jestem pod dużym wrażeniem. — at 국립극장 달오름극장.

12 grudnia 2014

W grudniu w Korei każdy jest zajęty. Nie chodzi tutaj o pracę, choć to pewnie też, ale bardziej o spotkania "końcoroczne" zwane 송녀회. Na dobre podsumowanie roku wychodzi się na kieliszek ze swoimi znajomymi, pracowniczymi grupami i podgrupami, bliższymi współpracownikami, członkami kółek zainteresowań, absolwentami tych samych klas... i tak du upadłego (w sensie dosłownym). To też czas na firmowe integrujące wypady za miasto - poniżej fotka z mojego.

13 grudnia 2014

Ja i PWY dokładnie 10 lat temu. Próbujemy śpiewać polskie kolędy w domu ówczesnego Ambasadora, co z różnych powodów słabo nam wychodzi. Dzisiaj wspominamy, bo Jego urodziny...

W IKEA po raz ostatni byłam bardzo dawno temu, jeszcze za swoich czasów studenckich w Warszawie. Dzisiaj otrzymałam zaproszenie na testowe otwarcie pierwszego sklepu w Korei. Mimo że impreza była zamknięta na miejscu stawiły się tłumy tak że musieliśmy czekać w kolejce, żeby w ogóle wejść. W środku przemiło, powiew zgrabnych rozwiązań i znajomego mi stylu - w końcu będzie można w Korei kupić coś ciekawszego do wystroju wnętrz. Woo Young zachwycony był rozsuwanymi stołami, nigdy czegoś takiego nie widział. Mnie zadziwiły skóry bydlęce, niektóre porozwieszane jak tapety, z zarysem nóg... No i konfitura żurawinowa podawana z klopsikami. Ceny korzystniejsze niż przypuszczałam.

16 grudnia 2014

Kobiety nurkujące bez butli tlenowej w poszukiwaniu owoców morza (w Korei zwane "haenyeo") pracują również w bardziej odległych zakątkach Japonii, gdzie nazywa się je "ama divers". Pianek nurkowych zaczęto używać dopiero w latach 60-tych, a ich brak zainspirował Yoshiyuki Iwase (1904-2001) do specyficznej fotografii... Zachęcam do oglądnięcia zdjęć  tutaj.

17 grudnia 2014

Kolejny semestr pansori zaliczony!

18 grudnia 2014

Każdy na pewno słyszał to i owo o japońskich gejszach. Do dziś na ulicach Kyoto, ale też i innych miast, spotkać można umalowane Japonki w tradycyjnych kimonach, które truptają w drewniakach w sobie tylko znanym kierunku. W Korei odwzorowaniem gejsz były kisaeng - były, bo tradycja ta raczej nie jest już pielęgnowana (ostatni dom kisaeng zwany Ojinam/오진암 zamknięty został w 2010 roku). Tutaj opis życia i twórczości kisaeng (w szczególności poezji "sijo") autorstwa HanMunSi i My Oppa.

19 grudnia 2014

Zamiast żywej choinki postawiłam sobie w pracy takie oto dwa drzewka. Chciałam świątecznie a pachną... cytrynami...

20 grudnia 2014

Nowa twarz koreańskiego transportu publicznego - Tayo, Larva, Pororo i Sokmon. A o tej zwyklejszej można posłuchać u Zakorkowani:

1. Życie w tranzycie, cz.1

2. Życie w tranzycie, cz.2

21 grudnia 2014

Teatr Narodowy Korei (www.ntok.go.kr) zaskoczył kolejną świetną insenizacją jednej z pieśni pansori zwaną "Simcheongga" (심청가). To opowieść o niewidomym ojcu i jego córce poświęcającej się za 300 worków ryżu, które ofiarowane świątyni mają mu przywrócić wzrok. Naprawdę piękne przedstawienie, kóre warto obejrzeć jeżeli jesteście w Seulu. Sztuka wystawiana będzie jedynie do 11 stycznia 2015.

A tutaj nasza grupa obcokrajowców próbuje śpiewać oryginalną pieść (jest baaaardzo trudna~~): 

23 grudnia 2014

Koniec roku to niekończące się kolacje firmowe i prywatne. Zamiast zacisza domu gwarne restauracje, zamiast odświętnego zamyślenia, gonitwy za najlepszymi wyprzedażami. Wszyscy gdzieś się spieszą, wszyscy zmordowani brakiem snu i nadużywaniem alkoholu. Dzisiaj kaczka.

24 grudnia 2014

Nigdy jakoś specjalnie nie przepadałam za ta porą roku,zawsze byłam ciepłolubna. Sporty zimowe mnie nie ekscytowały, podobnie zimowe zdobywanie szczytów. Zima w Korei ma jednak swoje zdecydowane uroki - przede wszystkim olśniewające słońce rozsiadające się na intensywnie niebieskim niebie, nietopiący się z powodu mrozów śnieg i moją dróżkę do domu, którą z powodu zimna i dużego poślizgu mam wyłącznie dla siebie.

25 grudnia 2014

Wesołych Świąt!

Pierwszy dzień Świąt. Trochę tak inaczej... — at Maisan.

26 grudnia 2014

Drugi dzień Świąt. W końcu odwiedziłam Maisan, czyli górę Końskich Uszu (mi oczywiście kształt dwóch wzgórz przypomina bardziej uszy kota). To miejsce naprawdę magiczne (podobno tutaj właśnie są największe pokłady energii Chi w Korei), które przywołało wspomnienia moich odwiedzin Ayers Rock w Australii. Pośrodku "uszu" położona jest wyjątkowa świątynia buddyjska Tapsa, w której pustelnik Yi Gap-Yong (1860-1957) zbudował ponad sto pagód z kamyków. Jedno z piękniejszych miejsc w Korei.

Na zakończenie Świąt pieczemy wieprzowinę z czarnej świni.

28 grudnia 2014

Dongdaemun Design Plaza (DDP) w końcu odwiedzona. Budynek według projektu Zahy Hadid, przypominający kilka połączonych UFO, to prawdziwy majstersztyk. Jego zagospodarowanie jednak bardzo mnie zawiodło. Zwykłe sklepy, niby bardziej "dezajnerskie", ale tylko takie niby, dalej zwykle siecie kawiarni, sklepów kosmetycznych i restauracji. Smutno, bo zero pomysłu na coś więcej niż konsumeryzm. — at 동대문디자인플라자 DDP.

31 grudnia 2014

Jak w Korei spędza się Święta Bożego Narodzenia? Jakie są przesądy co do Nowego Roku 2015? O tym i kilku innych wątkach w kolejnym wpisie na blogu "W Korei i nie tylko".

Stówa w Boże Narodzenie

Jak dzisiaj pamiętam swoje zdziwienie, kiedy ponad 10 lat temu, po przyjściu z przerwy obiadowej, na swoim biurku zobaczyłam zaparowaną foliówkę wypełnioną bryłą czegoś białego. Nie miałam pojęcia, jak ten prezent zinterpretować. Nie byłam nawet do końca pewna, co to takiego jest. Coś do jedzenia, jakaś ogromna gumka do ścierania, a może jakiś komunikat w stylu głowy konia w łóżku z filmu „Ojciec chrzestny”? W końcu przy „podarunku” nie było żadnej karteczki. 

"Spocona" foliówka z bryłą zbitego ryżu. Tutaj wersja z fasolą.

Widząc moja konsternację koreańscy współpracownicy pospieszyli z wyjaśnieniem, że jest to specjalny rodzaj tteok (떡), czyli „ciasta” z ubitego ryżu, który spożywa się świętując sto przeżytych dni dziecka tzw. baekil (백일). Dlaczego akurat sto? Otóż według Koreańczyków pierwsze sto dni w życiu dziecka to najbardziej newralgiczny czas, podczas którego los rozstrzyga o jego życiu i śmierci – w przeszłości to właśnie w tym okresie najwięcej dzieci umierało. Liczba 100 oznaczać ma również dojrzałość – berbeć, któremu udało się przeżyć 100 dni staje się w rezultacie „pełnoprawnym” człowiekiem, który ma szansę dożyć swoich pierwszych urodzin. Do dziś koreańscy rodzice traktują pierwsze trzy miesiące po porodzie bardzo poważnie – zazwyczaj nie wychodzą wtedy z dzieckiem z domu i ograniczają wszelkie wizyty do minimum, nawet jeżeli chodzi o członków rodziny. A już za absolutnie krytyczne uważa się pierwsze 21 dni, tzw. saeirye (세이레) określane też mianem samchil (삼칠), czyli 3-7 (trzy razy siedem dni). To trzy tygodnie, podczas których i noworodek i matka dochodzą do siebie po trudzie narodzin. Do tej pory w niektórych częściach kraju po przyjściu na świat dziecka w drzwiach domu wiesza się wtedy na 21 dni sznurek zwany geumjul (금줄), który ma chronić domostwo przed złą energią i zawistynymi duchami. 

Geumjul (금줄), czyli sznurek 

wywieszany na drzwiach domostwa 

po przyjściu dziecka na świat. 

Papryczki mają oznaczać chłopca, 

a igły sosny dziewczynkę.

Samchil i baekil obchodzi się obecnie raczej w gronie rodzinnym. Wiąże się to zazwyczaj z przygotowaniem odpowiednich potraw, ich prawidłowm rozłożeniem na specjalnym stole, prośbami / modlitwami o dobrobyt, długowieczność i szczęście potomka. Co ciekawe podczas celebracji 100-dni niemowlęcia, rano przed wschodem słońca rodzina składa też hołd duchowi zwanemu Babcią Samshin (삼신 할머니) za to, że oszczędziła dziecko. W podzięce u głowy dziecka rozkłada się wtedy dla niej trzy naczynia z zupą z glonów miyeokguk (미역국), trzy miseczki z ryżem oraz trzy rodzaje warzyw namul (나물). Obok zwyczajów związanych z ciążą i porodem to kolejne ciekawe obrządki, które mam okazję sprawdzać na własnej skórze.

Dary dla Samshin Halmeoni, w podzięce za oszczędzenie noworodka.

Według Koreańczyków kolejny krokiem milowym w rozwoju dziecka są jego pierwsze urodziny dol (돌). Te jeszcze do niedawna obchodziło się dosyć wystawnie, z profesjonalnym wodzirejem, prawie jak wesele (ten na styl koreański oczywiście). Wiązało się to z wynajęciem restauracji lub specjalnej sali oraz zaproszeniem większej ilości gości (wliczając w to nawet współpracowników), którzy pojawić się musieli z odpowiednio załadowaną kopertą. Oprócz posiłku i liczych zabaw kulminacją uroczystości doljanchi (돌잔치) jest wybór przez dziecko któregoś z podsuniętych mu na tacy lub rozłożonych na stole przedmiotów tzw. doljabi (돌잡이): nić oznaczać ma długie życie, pieniądze dobrobyt finansowy, książka lub pędzel gwarantują mądrość, a jedzenie zawsze pełny brzuch. W myśl postępu, dodatkowo rozkłada się też wiele innych przedmiotów np. sędziowski młotek, który oznaczać ma, że dziecko ma szanse wejść w szeregi prawników lub sędziów. Obecnie tradycja wystawnego obchodzenia pierwszych urodzin swojego dziecka mam wrażenie nie jest już tak popularna i większość rodzin wybiera skromną uroczystość w domu, wśród rodziny.

Doljabi (돌잡이)

Źródło: lesterhead

O obchodzeniu pierwszych urodzin na pewno jeszcze napiszę we wrześniu tego roku, przy okazji urodzin Ethana. Tymczasem, mimo że według koreańskiego systemu liczenia wieku wraz z 1 stycznia 2016 roku nasz syn skończył już dwa lata, to niecały tydzień wcześniej, w samo Boże Narodzenie obchodził swoje pierwsze 100 dni. Nie bacząc na możliwość wypożyczenia całej „100-dniowej” zastawy za niewielkie pieniądze (łącznie ze specjalnym siedziskiem dla niemowlaków!) zdecydowaliśmy z Woo Youngiem, że sami zabawimy się w organizatorów. W końcu, żeby mieć dziecko, trzeba się chyba nim też po części stać. W DAISO (sieć taniutkich sklepików ze wszystkim i niczym) kupiliśmy kilka drobiazgów, z których zrobiliśmy odpowiednie ozdoby, nakryliśmy stół owocami (według tradycji koniecznie ich nieparzysta ilość), a ja upichciłam ciasto i miyeokguk. Porobiliśmy zdjęcia, objedliśmy się i już. Właściwie to była już druga tego rodzaju uroczystość dla Ethana, bo dzień wcześniej, w Wigilię, wybrałam się na spotkanie kobiet, z którymi przez tydzień dochodziłam do siebie w izbie poporodowej. Wszytkie przyszłyśmy ze swoimi berbeciami i już podczas robienia wspólnych zdjęć przypomniałam sobie, co w Korei oznaczać moze matczyna konkurencja. Byłam zniesmaczona mało delikatnym przepychaniem się, brakiem podstawowej ostrożności, zwykłej życzliwości wobec drugiego człowieka… To była dla mnie na pewno bardzo szczególna Wigilia, ale zdjęcia za to wyszły przesłodkie.

Szczęśliwego Nowego Roku!